21 Kasım 2010 Pazar

24 Ayar Altın Ne Demektir?

Bizde altinin safligini gösterme ölçüsü olarak genellikle ayar kelimesi kullanilir, ama uluslararasi piyasada kullanilan kelime kirattir. Kirat hem altinin, hem de elmas ve diger kiymetli taslarin ölçümünde kullanilan bir birimdir. Elmas ve degerli taslan ölçmede kullanilan kiratin bir birimi 200 miligrama (0,200 gram) esittir. 

Yani 20 gramlik bir elmasiniz varsa, bu 100 kiratlik bir elmastir. Dogada bulunan elmasin büyüklügü çok seyrek olarak bir santimetrenin üzerindedir.

Bozuk Paraların Kenarları Neden Tırtıklıdır?

Özellikle kağıt para devrinden önce, alışverişte kullanılan paralar altın ve gümüs içeriyorlardi. Her devirde oldugu gibi, o devirde de bulunan bazi düzenbazlar, bu paralari kenarlarindan kaziyarak, çok az miktarda da olsa, bu degerli madenleri biriktiriyor, parayi da tekrar kullanabiliyorlardi. O devirlerde tüccarlar, parayi tartiyorlar ve agirligi eksikse kabul etmiyorlardi. 

Tabii, para da elinizde kaliyordu. Antik para kataloglarinda dikkat ederseniz, paralarin büyük bir kisminin tam yuvarlak olmadigini görürsünüz.

13 Kasım 2010 Cumartesi

Ayna Kırılması Neden Uğursuzluk Getirir?

Ayna kırılmasının uğursuzluk getireceğine olan inanış, en eski batıl inançlardan biridir. Kökeni ilk aynanın yapılışından yüzyıllar öncesine, hatta ilk çağ insanına kadar gider. Göllerde veya su birikintilerinde, kendi aksini gören ilkel insan sasirmis, bunun kendisinin ruhu oldugunu sanmis, suyu bulandirip görüntüsünün kaybolmasina neden olanlari da düsman bilmiştir.

İlk aynaların kullanılışı eski Mısır devirlerine rastlar. Bunlar pirinç, bronz, gümüş hatta altın gibi metallerden yapılmış ve çok iyi parlatılmış yüzeylerdi ve de tabii ki kırılmaları mümkün değildi. Bu devirde de bu parlak yüzeylerden yansiyan görüntünün o insanin ruhunun bir yansimasi olduguna inaniliyordu. Sonralari buna vampirlerin ruhlari olmadigindan bu parlak yüzeylerde görüntülerinin de yansimadigi inanci ilave edildi.

Gelinliklerin Rengi Neden Beyazdır?


Çocuk annesine sormuş: Anne gelinlerin giysisi neden beyaz renkte? 
Annesi cevaplamış: Beyaz renk masumiyetin ve mutluluğun sembolüdür. 
Çocuk tekrar sormuş: Peki o zaman damatlar neden siyah giyiyorlar?


Eski Roma'da gelinliklerin rengi sarıydı. Gelinler yine sarı renkte peçe takıyorlardı. Peçe evli ve bekar kadınları ayırt ediyordu. Orta Çağlarda ise gelinliğin rengi üzerinde pek durulmadı. Kumaşın kaliteli ve gösterişli olması daha önemliydi. Herkes en iyi elbiselerini giyiyordu, renk de herkesin kendi tercihine göreydi.

Beyaz gelinlik adetinin yaygınlaşması 16. yüzyılda olmuştur. Bu yıllarda kraliyet ailesi gelinlerinin gümüşi renkte gelinlik giymeleri gelenekti. Kraliçe Viktorya bunu reddetti ve beyaz gelinlik giymekte ısrar etti.

Eski İnsanlar Tuvaletlerini Nasıl Yapıyorlardı?

     İnsanlar tarihlerinde çok uzun bir süre tuvalet kullanmadilar. Baslangiçta hayvanlar nasil yapiyorlarsa, onlar da öyle yaptilar. İslerini en yakın çalının dibinde veya bir ırmak kenarında görebiliyorlardi. Ancak toplumlar gelistikçe, köyler, kasabalar ortaya çıktıkça tuvalet ihtiyacını karsılamak için daha uzak mesafelere gitme zorunlulugu dogdu. Ayrıca açıkta bırakılan atıkların yarattıgı kötü koku ve hastalık tehlikeleri de insanlarda bu konuda bazı önlemler almanın zamanının geldıgi bilincini olusturdu.

11 Kasım 2010 Perşembe

Şemsiyelerin Çoğunun Rengi Neden Siyahtır?

     Şemsiyeler ilk olarak 3400 yil önce Mezopotamyada, bir rütbenin, bir ayricaligin sembolü olarak kullanilmaya baslandi. Bu ilk semsiyeler Mezopotamyalilari yagmurdan degil, yakici günesten korumak için kullaniliyordu.
Semsiyeler yüzyillar boyu hep günesten korunmak için kullanildi. Bugün bile bazi Afrika kabilelerinde sefin arkasinda yürüyen bir semsiye tasiyicisi görülmektedir. Hatta Ingilizcede semsiye anlamindaki umbrella kelimesi, Latince gölge anlamina gelen umbra kelimesinden türemistir.

İnsanlar Neden Tokalaşıyorlar?

     Tokalaşma aslinda çaglar öncesi bir adet. Çok eski çaglarda, tüm erkekler bir silah tasiyor ve çogunlugu da bu silahi sag eli ile kullaniyordu. Bir erkek digerine dost oldugunu, elinde silah bulunmadigini göstermek için, bos sag elini uzatiyor, digeri de ayni seyi yapiyordu.

Erkek Bebeklerin Giysileri Neden Mavidir?

     Yüzyillarca önce insanlarda seytani güçlerin, bebeklerin veya küçük çocuklarin odalarinda dolastiklarina, onlarin vücutlarina girmek için firsat kolladiklarina iliskin ortak bir inanç vardi. Ayrica bu seytani güçlerin, mavi renk tarafindan kovulduguna da inaniliyordu. Çünkü mavi göklerin rengi idi. Hatta bugün bile hala Ortadoguda seytani kovmak için, bazi evlerin kapilari maviye boyanmaktadir.

İngiltere'de Trafik Neden Soldan Akar?

     Bir zamanlar herkes Ingilizler gibi yolun solundan gidiyordu. Bunun için de çok geçerli bir sebep vardi. Yüzyillarca önce yolun karsisindan gelenin dost mu, yoksa düsman mi oldugunu kestirmek mümkün degildi. Insanlarin çogu sag ellerini kullandiklari için, yolun solundan, duvar dibinden (yaya veya atla) giderek sol taraflarim emniyete alir, sag ellerini kiliçlarini hemen çekecek sekilde hazir bekletirlerdi.

10 Kasım 2010 Çarşamba

Neden Ayda Yaşam Yok?

     İnsanın aya ilk ayak bastığı 1969 yılından önce bile ayda hayat olmadığı, çünkü ayın atmosferi bulunmadığı biliniyordu. Bilim adamları bunu, ayda gün batımı olmadığınıkeşfettikten sonra anladılar. Dünyada günbatımı sırasında hava yavaş yavaş kararır, çünkü güneş battıktan sonra bile hava güneş ışıklarını yansıtmaya devam eder.

Bunları Biliyor muydunuz???

Bir karınca kendi ağırlığının 50 katı ağırlığı kaldırabilir
Arılar yarım kilo bal yapabilmek için arılar iki milyondan fazla çiçekten bitki özü toplamak zorunda.
Hamamböcekleri yaklaşık olarak 250 milyon yıldır yaşadıkları halde hiçbir değişime uğramamışlardır.
Bir mayıs sineğinin ömrü sadece birkaç saattir.
Kangurular geri geri yürüyemezler.

Hayvanlar Niçin Kış Uykusuna Yatarlar?

     Genellikle ayıların kış uykusuna yattıkları bilinir ama bu doğru değildir. Gerçi ayılar kışın mağaralarda uzun uzun uyurlar ama bu kış uykusu değildir. Daha doğrusu kış uykusu bir çeşit uyku değildir. Normal canlılarda uyanıkken ve uyku halindeyken, vücut ısısında ve metabolizmanın çalışmasında ciddi bir fark yoktur. Oysa kış uykusu, hayvanların hayat ile ölümü ayıran çizgiye kadar gelmeleri şeklinde tanımlanabilir.

Yağmurda Karıncalara Niçin Birşey Olmuyor?

     Bir karıncayı alın, suyun içine batırın, saatlerce tutun ölmez. Sudan çıkardığınızda ölü gibi görünür ama birkaç saat içinde kendine gelir. Su, karıncaların çok ince olan nefes tüplerinden içeri giremez. Karbondioksitten narkoz yemiş gibi olurlar. Tabii ki bu süre çok uzarsa onlar da ölürler ama dayanma süreleri inanılmazdır.

Yarasalar Niçin Kan Emer?

     Yarasalar tabiatın harikulade yaratıklarından biridir. İnanılmaz özelliklere ve örnek bir toplumsal dayanışmaya sahiptirler. Kan ile beslenmeleri insanların gözünde onları vampir ile özdeşleştirmiş, hep korkulan bir hayvan olmuşlardır. Halbuki yarasaların çoğu kan ile beslenmez. Zararlı böcekleri yiyerek insanlığa faydaları dokunur. Sadece bir yarasa bir saat içinde 300 böcek yiyebilir. Muz, avakodo gibi ticari değeri yüksek ağaçların çoğalmaları için polenlerinin taşınmasında en önemli rolü yarasalar oynar.

Örümcek Ağının Özelliği Nedir?

Örümcekler günümüz teknolojisinin bile çözemediği inanılmaz canlılardır. Örümcek ağının çok özel nitelikleri olan sağlamlık ve esneklik bugüne kadar taklit edilemedi. Aynı çaptaki bir çelik telden iki kat daha güçlü olan bu doku ne kadar çekilirse çekilsin orijinal durumuna dönecek kadar esnektir. 

Örümcek ağları kendine yüksek hızla çarpan nesneleri yırtılmadan esneyerek frenler. Tekrar gerisin geriye yaylanmadığından nesne ters yöne fırlamaz, yapışır kalır. Örümcek ağının esneme kapasitesi bugün yapay olarak üretilmiş en iyi telin neredeyse dört katıdır. 

Kutuplardaki Hayvanlar Nasıl Yaşıyorlar?

     Kendi vücut ısısından çok daha düşük ısı koşullarında yaşayabilmek için canlıların iki silahı vardır. Biri vücut ısılarını ayarlamaları, diğeri de kürk denilen vücut örtüleridir. Kutup bölgesinde yaşayan bir canlı, tropik bölgede yaşayana nazaran on kat daha fazla ısı meydana getirmek veya vücut örtüsü on kat daha fazla koruyucu olmak zorundadır.

En Çok Merak Edilen 25 Sorunun Yanıtı

Dünyanın saygın popüler bilim dergilerinden BBC Focus, yıllardır insanların en çok merak ettiği 101 soruya, konunun uzmanlarına ve son yapılan araştırmalara danışarak yanıt aradı.

Çay içmek harareti alır mı?, ateşimiz çıktığında niye üşürüz?, kuşlar neden ıslanmaz” gibi uçuğundan, “Dijital fotoğrafların ömrü ne kadar” gibi yararlısına kadar ilginç cevaplar. Bazıları işte burada.

Bir Köpek Yaşı Niçin Yedi İnsan Yaşına Eşittir?

     Evlerinde köpek bulunduranlar, köpeklerinin yaşlarını insan yaşı ile mukayese edebilmek için, her bir köpek yaşının yedi insan yaşına eşit olduğunu ileri sürerler. Peki bu doğru mudur?

Sinekler Tavanda Nasıl Yürüyebiliyorlar?

     Vücutlarının hacimlerine oranla, sinekler ağır sayılmazlar ve onları yere çeken güç pek önemli değildir. Bu güce karşı gelen de, ayaklarındaki kılların ucunda bulunan vantuzlardır. Bu vantuzlar ayrıca yapıştırıcı, yağlı bir madde salgılarlar. Sinekler ayaklarındaki bu yüzlerce vantuz ve salgıları sayesinde her türlü yüzeyde gezinebilirler. Ancak yüzeyin yağ çözücü, örneğin solvent gibi bir madde ile kaplanmamış olması gerekir. Sinekler tavanda yürürken, 6 bacaklarından ikisi hareketlidir. Diğer 4 bacak daima sabit durumdadır.

Kediler Nasıl Hep Dört Ayak Üzerine Düşerler?

     Sırtüstü düşen bir kedi önce bacaklarını kendisine, kuyruğunu da bacaklarının arasına çeker, başını yere bakacak şekilde döndürür. Belirli bir noktada tam tersini yaparak bacaklarını ve kuyruğunu açar ve vücudu tam ters yöne, yani yere doğru döner. Böylece paraşüt etkisi yaratarak, hızını da frenler ve inişin yumuşak olmasını sağlar.

Yeşil Ot Yiyen İneklerin Sütleri Niçin Beyazdır?

     Hayvanların yedikleri gıdaların renklerinin, neresinden çıkarsa çıksın, çıkan şeyin rengi ile bir alakası yoktur. Buna en iyi örnek inektir. Bir ineğin en çok yediği yeşil renkli otlardır. Bu otlar ineğin dört odalı midesinde çözülür ve moleküllere ayrılır, moleküllerin ise renkleri yoktur. Sütün renginin beyaz olmasının nedeni içinde çözünmüş halde bulunan kalsiyum kasinat (caseinate)tır.

Kuşlar Niçin 'V' Şeklinde Uçuyorlar?


Bir görüşe göre kuş sürülerinin 'V' şeklinde uçmalarının amacı enerji tasarrufudur. Bu uçuş şekli ile öncelikle en öndeki kuş, bir arkadaki kuşa gelecek rüzgarı ve hava direncini engeller ve daha az enerji sarf etmesini sağlar. 

Atlar Nasıl Ayakta Uyuyabiliyorlar?

     Amerikan kovboy filmlerinde, atların geceleri kamplarda veya gündüz barların önünde daima ayakta, binilmeye hazır vaziyette durduklarını seyrederiz. Doğrudur, atlar nadiren yatarlar, genellikle hasta oldukları veya doğum yapacakları zaman.

     Atlar günlerce, hatta haftalarca yere yatmadan ayakta durabilirler ve yol gidebilirler. Ayakta dururken dizlerini kilitlemeleri ve uyumaları mümkündür.

Tellere Konan Kuşlar Niçin Çarpılmıyorlar?

     Elektrik akımı, direnci sevmez. Eve dönmek için daima en kısa ve kolay yolu tercih eder. Bir su birikintisi içinde iseniz ve elektrikli bir tele dokunursanız, akım telden en kolay yol olan vücudunuza girer, oradan da son derece iletken olan su birikintisine geçerek, topraktan eve döner.

Sivrisinekler İnsanı Niçin Sokar?

     Dünyada yaklaşık üç bin sivrisinek türü olduğu bilinmektedir. Bunların çoğu insana saldırmaz. İnsanların kanlarını emerek yaşayan sivrisinek türlerinin yalnız dişileri kan emer. Dişiler de insanların kanlarını kendi yumurtalarını üretebilmek için protein sağlayabilmek amacıyla emerler. Birçok cinste dişi sivrisinekler en azından ilk yumurtalarını kana ihtiyaç duymadan üretebilirler, fakat sonraki yumurtaları için kana ihtiyaçları vardır. Bulabildikleri her canlının kanını emerler, hatta deniz yüzeyine gelen balıklar bile ellerinden kurtulamaz.

Kırmızı Renk Boğaları Niçin Kızdırır?

     Aslında kırmızı renk hiçbir boğayı kızdırmaz. Çünkü boğalar renk körüdür ve kırmızıyı diğer renklerden ayırt edemezler. Boğa güreşinde matador boğayı eline aldığı şapkasını şalını sallayarak kızdırır. Boğanın kırmızı şala saldırdığı inancı yanlıştır.